Σεπτέμβριος 2025
Ενώπιον των Ελληνικών Δικαστηρίων και του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου οι ελληνικές Αρχές για την αναστολή του ασύλου
Τον Ιούλιο 2025, το Υπουργείο Μετανάστευσης εισήγαγε τροπολογία, επικαλούμενο τον αριθμό των αφίξεων στην Κρήτη, με την οποία αναστέλλεται η πρόσβαση στο άσυλο για χρονικό διάστημα 3 μηνών για όλους τους ανθρώπους που φτάνουν στην Κρήτη (αφίξεις από τη βόρειο Αφρική με πλωτό μέσο) και διατάσσεται η άμεση επιστροφή τους στη χώρα καταγωγής ή προέλευσης. Ωστόσο, θα πρέπει να επισημανθεί ότι ο συνολικός αριθμός αφίξεων στην Ελλάδα το 2025 βρίσκονται στα ίδια επίπεδα με την αντίστοιχη περίοδο του 2024 (από τον Ιανουάριο του 2024 μέχρι τις 27 Ιουλίου: 25.888 αφίξεις – για την ίδια περίοδο το 2025: 25.341), ενώ οι δομές φιλοξενίας σε όλη τη χώρα έχουν πληρότητα περί του 57% σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία. Αυτό που άλλαξε, ωστόσο, είναι το μοτίβο των αφίξεων δια θαλάσσης, με την Κρήτη να σημειώνει τους μεγαλύτερους αριθμούς. Σημειώνεται όμως ότι, σε ό,τι αφορά στις αφίξεις στην Κρήτη, η αναγκαιότητα δημιουργίας δομής υποδοχής έχει ήδη επισημανθεί από το φθινόπωρο του 2023 χωρίς μέχρι σήμερα το νησί να διαθέτει καμία οργανωμένη δομή και οι νεοφιχθέντες να τοποθετούνται σε πρόχειρους χώρους υπό απολύτως ακατάλληλες συνθήκες.
Η απόφαση αναστολής της πρόσβασης στο άσυλο αποτελεί ευθεία παραβίαση του διεθνούς και ευρωπαϊκού δικαίου και επικρίθηκε έντονα από το σύνολο των διεθνών και εθνικών θεσμών προστασίας του Ανθρώπου. Σε συνέχεια της τροπολογίας περί αναστολής του ασύλου, όσοι/ες φτάνουν στην περιοχή της Κρήτης από τον Ιούλιο 2025 και εφ’ εξής, μεταφέρονται σε Προαναχωρησιακά Κέντρα Κράτησης (ΠΡΟΚΕΚΑ) στην ηπειρωτική Ελλάδα, όπου και παραμένουν κρατούμενοι σε απολύτως ακατάλληλες συνθήκες, βάσει απόφασης επιστροφής, ενώ η Υπηρεσία Ασύλου αρνείται την καταγραφή του αιτήματος ασύλου. Κακή κατάσταση συντήρησης, διακοπές ρεύματος, περιορισμένη ή/και ανύπαρκτη επικοινωνία με τον έξω κόσμο, μη χορήγηση εμφιαλωμένου ή κρύου νερού και σημαντικές ελλείψεις σε ρούχα και είδη υγιεινής κατέγραψε το ΕΣΠ στις επισκέψεις του στο ΠΡΟΚΕΚΑ Αμυγδαλέζας.
Ασφαλιστικά Μέτρα χορήγησε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ), στα μέσα Αυγούστου, για 8 Σουδανούς πρόσφυγες, εκ των οποίων οι 4 υποστηρίχθηκαν από το ΕΣΠ, κρατούμενους στο κέντρο κράτησης (ΠΡΟΚΕΚΑ) Αμυγδαλέζας χωρίς πρόσβαση στο άσυλο και προς επιστροφή στο Σουδάν ή στη Λιβύη λόγω της πρόσφατης τροπολογίας του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου. Το ΕΔΔΑ διέταξε την μη απομάκρυνση τους από τη χώρα. Επιπλέον δε και μετά την Απόφαση του ΕΔΔΑ και το Διοικητικό Πρωτοδικείο Αθηνών έκανε δεκτό το αίτημα προσωρινής διαταγής για τους 4 από τους 8 Σουδανούς, που είχαν προσφύγει και ενώπιον της Ελληνικής Δικαιοσύνης, διατάσσοντας ομοίως την αποχή της Διοίκησης από κάθε ενέργεια απομάκρυνσης. Περισσότερες αποφάσεις ασφαλιστικών μέτρων του ΕΔΔΑ και χορήγησης προσωρινής διαταγής από τα Ελληνικά Δικαστήρια έχουν ήδη εκδοθεί έκτοτε. Περαιτέρω με καταγγελία ενώπιον της Ευρωπαϊκής Επιτροπής 4 οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών, συμπεριλαμβανομένου του ΕΣΠ, ζητούν από την Επιτροπή, όπως επιβάλει ο θεσμικός της ρόλος, να κινήσει άμεσα νομικές διαδικασίες κατά της τρίμηνης αναστολής του δικαιώματος στο άσυλο.
Μετά την έκδοση των Αποφάσεων του ΕΔΔΑ, το Υπουργείο Μετανάστευσης και ασύλου στοχοποίησε τις οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών, αμφισβητώντας στην πράξη το δικαίωμα δικαστικής προστασίας και δυσφημώντας το έργο τους. Μεταξύ άλλων, η Ειδική Εισηγήτρια του ΟΗΕ για του Υπερασπιστές Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων κάλεσε τις ελληνικές αρχές να απέχουν από τη στοχοποίηση οργανώσεων μέσω αυθαίρετων παρεμβάσεων και περιορισμών, ενώ η Ολομέλεια των Δικηγορικών Συλλόγων της χώρας καταδίκασε «κάθε προσπάθεια στοχοποίησης και εκφοβισμού των δικηγόρων που ασχολούνται με το Δίκαιο Καταστάσεως Αλλοδαπών κατά την άσκηση των καθηκόντων τους και κατά την εκπροσώπηση των εντολέων τους».
Το τρίτο δεκαήμερο του Σεπτεμβρίου και μετά από περισσότερο από 2 μήνες εφαρμογής της παράνομης τροπολογίας περί αναστολής του ασύλου, πρόσφυγες από το Σουδάν και την Ερυθραία που έχουν φτάσει στην Κρήτη, δεν οδηγούνται πλέον προς κράτηση και επιστροφή αλλά σε κέντρα υποδοχής και ταυτοποίησης προς καταγραφή του αιτήματος ασύλου τους. Πρόκειται για άτυπη de facto εξαίρεση από την τροπολογία που ψηφίστηκε τον Ιούλιο του 2025 χωρίς να διευκρινίζονται τα κριτήρια της εξαίρεσης αυτής.
Περισσότερα
Αναστολή Ασύλου
- Συνήγορος του Πολίτη, Αναστολή υποβολής αιτημάτων ασύλου και αφίξεις πολιτών τρίτων χωρών στην Κρήτη, 10-7-2025
- Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, Η αναστολή της υποβολής αιτήσεων ασύλου και η παραβίαση του διεθνούς δικαίου, 11-7-2025
- Ένωση Διοικητικών Δικαστών, Για την τροπολογία περί αναστολής για 3 μήνες της δυνατότητας υποβολής αιτήσεων χορήγησης ασύλου, 11-7-2025
- Συντονιστική Επιτροπή της Ολομέλειας των Προέδρων των Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδος, Υπερνομοθετικής Ισχύος οι Διατάξεις για την Προστασία του Ασύλου, 12-7-2025
- Συμβούλιο της Ευρώπης, Επίτροπος για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, The Commissioner urges the Greek parliament to refrain from suspending the registration of asylum applications, 10-7-2025
- Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, Έντονη ανησυχία για την αναστολή των αιτήσεων ασύλου στην Ελλάδα, 10-7-2025
- Δήλωση 109 οργανώσεων, Να αποσυρθεί άμεσα η παράνομη αναστολή της πρόσβασης στο άσυλο στην Ελλάδα, 16-7-2025.
Δικαστικές Ενέργειες
- Ελληνικό Συμβούλιο για του Πρόσφυγες, Καταθέτει ένδικα μέσα για τους πρόσφυγες που υπάγονται στην πρόσφατη τροπολογία του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου περί αναστολής ασύλου, 13-8-2025 & Μετά το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και το Διοικητικό Πρωτοδικείο Αθηνών χορηγεί αναστολή απομάκρυνσης από τη χώρα σε Σουδανούς πρόσφυγες που υπάγονται στην τροπολογία της 3μηνης αναστολής του ασύλου, 26-7-2025.
- RSA, «Φρένο» του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου στην απέλαση προσφύγων που κρατούνται λόγω της παράνομης αναστολής του δικαιώματος στο άσυλο, 18-8-2025 & Νέα απόφαση ΕΔΔΑ: Απαγορεύει την απέλαση προσφύγων μέχρι να έχουν πρόσβαση σε διαδικασία ασύλου, 2-9-2025
- Hias & ERBB, Φρένο και από το Διοικητικό Πρωτοδικείο Πειραιά στις παράνομες επιστροφές αιτούντων άσυλο, 9-9-2025.
Στοχοποίηση οργανώσεων
- UN Special Rapporteur for Human Rights Defenders, Δήλωση 21-8-2025
- Συμβούλιο της Ευρώπης, Conference of INGOs, Letter to the Permanent Representative of Greece to the Council of Europe, 5-9-2025
- Β. Παπαδόπουλος, Πρόεδρος ΔΣ ΕΣΠ, Οι πρόσφυγες και η ανθρωπιστική βοήθεια στο στόχαστρο, 12-9-2025
- Human Rights Watch, Greece’s Latest Assault on Civil Society, 16-9-2025
- Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, Ανησυχία για την ρητορική σε βάρος της κοινωνίας των πολιτών, 28-8-2025
- Διεθνής Ομοσπονδία Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων –FIDH, Να σταματήσει η στοχοποίηση οργανώσεων- Η FIDH ζητά άμεσες εγγυήσεις στην Ελλάδα, 27-9-2025
- Εφημερίδα των Συντακτών, WING: η απάντηση οργανώσεων στην ποινικοποίηση της αλληλεγγύης, 23-9-2025
Διαβάστε επίσης
News 24/7, Οι Σουδανοί που προστάτευσε η Δικαιοσύνη παρά την τροπολογία Πλεύρη, 30-8-2025 & Washington Post, On migration, Greece takes a Trumpian turn, 22-8-2025
Εκτός πλαισίου Δικαίου της Ένωσης και εκτός πλαισίου προστασίας των δικαιωμάτων του ανθρώπου ο νέος νόμος για τις επιστροφές
Δημοσιεύθηκε στις 8-9-2025 ο νέος νόμος του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, ο οποίος, μεταξύ άλλων, αυξάνει τα όρια διοικητικής κράτησης πολιτών τρίτων χωρών καθ’ υπέρβαση των ορίων που προβλέπει το Δίκαιο της Ένωσης, περιλαμβάνει διατάξεις που εισάγουν τη διευρυμένη ποινικοποίηση και την επιβολή ποινών φυλάκισης σε πολίτες τρίτων χωρών αποκλειστικά και μόνο εξαιτίας της παρουσίας τους στη χώρα και καταργεί οιαδήποτε δυνατότητα νομιμοποίησης ακόμη και ανθρώπων με πολυετή παρουσία στη χώρα, οι οποίοι κατά τεκμήριο έχουν δημιουργήσει βιοτικούς δεσμούς σε αυτήν.
Το σύνολο των εθνικών και διεθνών θεσμών προστασίας δικαιωμάτων του ανθρώπου, που τοποθετήθηκαν στην Ακρόαση φορέων ενώπιον του Κοινοβουλίου, επεσήμαναν σημαντικά ζητήματα παραβιάσεων, που δημιουργεί το νέο νομοθετικό πλαίσιο αλλά και το γεγονός ότι η αυστηροποίηση της σχετικής νομοθεσίας δεν συνδέεται με την αποτελεσματικότητα του συστήματος επιστροφών.
«Οι προτεινόμενες διατάξεις στην πράξη δεν αφορούν στη διασφάλιση ή/και βελτίωση ενός ορθολογικού και λειτουργικού συστήματος επιστροφής. Η συνολική επισκόπηση των διατάξεων του σ/ν καταδεικνύει ότι μοναδικό μέλημα του σ/ν είναι περισσότεροι άνθρωποι και για περισσότερο χρονικό διάστημα (και μάλιστα σε ορισμένες περιπτώσεις χωρίς χρονικό όριο) να βρεθούν διοικητικά ή ποινικά κρατούμενοι, ανεξαρτήτως της πραγματικής δυνατότητας υλοποίησης της απομάκρυνσης ή ακόμη και στην περίπτωση πλήρους απουσίας προοπτικής απομάκρυνσης χωρίς δική τους υπαιτιότητα», σημειώνει μεταξύ άλλων στα σχόλια, που κατέθεσε το ΕΣΠ, στο πλαίσιο της Διαβούλευσης των σχετικών διατάξεων.
Περισσότερα
Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, Υπόμνημα ενώπιον της Βουλής των Ελλήνων για τη συζήτηση και ψήφιση του Σχεδίου Νόμου του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη με τίτλο: «Αναμόρφωση πλαισίου και διαδικασιών επιστροφών πολιτών τρίτων χωρών-Λοιπές ρυθμίσεις του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου»
Συνήγορος του Πολίτη, Παρατηρήσεις | Σ/Ν Υπ. Μετανάστευσης & Ασύλου: «Αναμόρφωση πλαισίου και διαδικασιών επιστροφών πολιτών τρίτων χωρών»
Ύπατη Αρμοστεία τους ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, Σχόλια Υ.Α. επί Σχεδίου Νόμου Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου
Ένωση Διοικητικών Δικαστών, Υπόμνημα επί του νομοσχεδίου με τίτλο ‘‘Αναμόρφωση πλαισίου και διαδικασιών επιστροφών πολιτών τρίτων χωρών – Λοιπές ρυθμίσεις του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου’’
Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες, Σχόλια του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες στο σχέδιο νόμου του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου με τίτλο: «Αναμόρφωση πλαισίου και διαδικασιών επιστροφών πολιτών τρίτων χωρών – Λοιπές ρυθμίσεις του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου»
Eπισκόπηση της κατάστασης των δικαιωμάτων των παιδιών που μετακινούνται– μια κοινή έκδοση του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες (ΕΣΠ) και της οργάνωσης Save the Children (SC)
To δεύτερο τεύχος της Επισκόπησης καλύπτει το χρονικό διάστημα Μαΐου – Αυγούστου 2025 και καταγράφει σημαντικές τάσεις και προκλήσεις σχετικά με την προστασία των παιδιών, που μετακινούνται στην Ελλάδα και μεταξύ άλλων την αλλαγή του μοτίβου των αφίξεων, τους περιορισμούς στο άσυλο που επηρεάζουν τα παιδιά και τις οικογένειές τους, τις επιπτώσεις στα παιδιά του νέου νομοσχεδίου του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου και τις σοβαρές ελλείψεις στην υποδοχή και στέγαση.
Ολόκληρη η έκθεση εδώ
Ευρωπαϊκά Κονδύλια και Παραβιάσεις Θεμελιωδών Δικαιωμάτων στην Ελλάδα
Νέα έκθεση του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες (ΕΣΠ) αποτυπώνει το πώς οι ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις διασταυρώνονται με παραβιάσεις των θεμελιωδών δικαιωμάτων στην Ελλάδα. Η έκθεση, που εκπονήθηκε στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού έργου FURI («EU Funds for Fundamental Rights»), αποτελεί μια πρώτη αποτίμηση του βαθμού συμμόρφωσης της χώρας με το ρυθμιστικό πλαίσιο των Ταμείων της ΕΕ, το οποίο απαιτεί πλήρη σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων.
Ολόκληρη η έκθεση για την Ελλάδα εδώ.
Οικογενειακές Επανενώσεις Αναγνωρισμένων Προσφύγων στην Ελλάδα – Έκθεση του ΕΣΠ καταγράφει για πρώτη φορά τα προσκόμματα που αντιμετωπίζουν οι πρόσφυγες στη διαδικασία οικογενειακής επανένωσης
Η Έκθεση του ΕΣΠ αποτελεί την πρώτη προσπάθεια να αποτυπωθούν όψεις της διαδικασίας οικογενειακής επανένωσης αναγνωρισμένων προσφυγών στην Ελλάδα. Η έκθεση εντοπίζει κρίσιμα νομικά και πρακτικά εμπόδια και προτείνει συστάσεις για την ουσιαστική προστασία της οικογενειακής ενότητας, όπως αυτή ορίζεται από το διεθνές και ευρωπαϊκό δίκαιο.
Ολόκληρη η έκθεση εδώ.
AIDA REPORT 2024: Συστημικές προκλήσεις και υποβάθμιση δικαιωμάτων για τους αιτούντες άσυλο παρά την ιστορική απόφαση του ΕΔΔΑ
Δημοσιεύθηκε η ετήσια έκθεση της Βάσης Δεδομένων για το Άσυλο (AIDA) για την Ελλάδα, η οποία καταγράφει τις εξελίξεις στο ελληνικό σύστημα ασύλου και υποδοχής για το έτος 2024 και τις σημαντικότερες εξελίξεις για το 2025. Η έκθεση αποκαλύπτει μια ανησυχητική εικόνα συνεχιζόμενων παραβιάσεων των θεμελιωδών δικαιωμάτων, παρά και την ιστορική καταδικαστική απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) κατά της Ελλάδας για συστηματικές επαναπροωθήσεις [A.R.E. v. Greece (Application no. 15783/21)].
Η έκθεση συντάχθηκε από το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες (ΕΣΠ) και η τελική επιμέλεια έγινε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες και τους Εξόριστους (ECRE).
Δελτίο Τύπου και Συνοπτική παρουσίαση της Έκθεσης (Ελληνικά) εδώ
Ολόκληρη η Έκθεση (Αγγλικά) εδώ
Check your facts: Τι ισχύει πραγματικά για το προσφυγικό στην Ελλάδα και την Ευρώπη;
Tεκμηριωμένα και αξιόπιστα δεδομένα, για όσα συζητούνται αυτή τη στιγμή γύρω από το προσφυγικό, παρουσιάζει το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες στο πλαίσιο της ενημερωτικής καμπάνιας check your facts, που απαντάει με γεγονότα στην παραπληροφόρηση.
