Υπόθεση T.S. και M.S κατά Ελλάδας [Προσφυγή υπ’ αρ. 15008/2019]

Στις 3 Οκτωβρίου 2024, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου  (ΕΔΔΑ) καταδίκασε την Ελλάδα για παραβίαση των άρθρων 3 (απαγόρευση απάνθρωπης και εξευτελιστικής μεταχείρισης) , 5&1 (δικαίωμα στην ελευθερία και την ασφάλεια) και 5&4 (δικαίωμα προσφυγής σε δικαστήριο) της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ), για τις παραβιάσεις που υπέστησαν το 2019 δύο ασυνόδευτες ανήλικες αδελφές από το Αφγανιστάν, οι οποίες βρέθηκαν, παρά την προφανή ευαλωτότητά τους ως ανήλικα κορίτσια, άστεγες και μετέπειτα κρατούμενες σε κελί ενηλίκων γυναικών υπό «προστατευτική φύλαξη» στο Προαναχωρητικό Κέντρο Κράτησης Αλλοδαπών (ΠΡΟ.ΚΕ.Κ.Α) Ταύρου.

            Τις ασυνόδευτες ανήλικες εκπροσώπησε, ενώπιον του ΕΔΔΑ, η Νομική Υπηρεσία του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες (ΕΣΠ). Με την προσφυγή τους αυτή, οι ανήλικες κατήγγειλαν, μεταξύ άλλων, τις απάνθρωπες και εξευτελιστικές συνθήκες διαβίωσης, την αστεγία τους και τη θέση τους σε «προστατευτική φύλαξη» σε χώρο κράτησης, κατ’ ουσίαν δηλαδή τη θέση τους σε  de facto κράτηση, χωρίς μάλιστα τη δυνατότητα να ασκήσουν ένδικο μέσο κατά αυτής.

            Το Δικαστήριο, μεταξύ άλλων, τόνισε ότι οι ελληνικές αρχές δεν έκαναν τις απαραίτητες ενέργειες για την φιλοξενία τους, υπογραμμίζοντας ότι ο μεγάλος αριθμός των εκκρεμών αιτημάτων για στέγαση ασυνόδευτων ανηλίκων δεν απαλλάσσει τις αρχές από τις θετικές τους υποχρεώσεις για την προστασία τους. Επίσης, ειδικά για την θέση των ανηλίκων σε «προστατευτική φύλαξη», το Δικαστήριο δέχθηκε τα επιχειρήματα των ανηλίκων ότι αυτή συνιστά  παράνομη αποστέρηση της ελευθερίας τους και επιπλέον ότι δεν υπήρχε ένδικο μέσο να προσβάλλουν την απόφαση θέσης τους σε φύλαξη, η οποία ήταν προφορική εντολή της Εισαγγελικής Αρχής.  Το Δικαστήριο επιπλέον βρήκε παραβίαση του άρθρου 3 της ΕΣΔΑ αναφορικά με τις συνθήκες στις οποίες υποβλήθηκαν οι ανήλικες στο ΠΡΟ.ΚΕ.Κ.Α Ταύρου.

            Προηγούμενα, στις 21/3/2019, το ΕΣΠ είχε επιτύχει την έκδοση απόφασης ασφαλιστικών μέτρων (R 39) από το ΕΔΔΑ, το οποίο για πρώτη φορά υπέδειξε στις ελληνικές αρχές να απομακρύνουν αμέσως τις ασυνόδευτες ανήλικες από το χώρο κράτησης και την τοποθέτηση τους σε  δομή φιλοξενίας,  ανοίγοντας το δρόμο για τις μετέπειτα  αποφάσεις ασφαλιστικών μέτρων κατά Ελλάδας ασυνόδευτων ανήλικων, που παρέμεναν κρατούμενα αναμένοντας την εξεύρεση χώρου φιλοξενίας. Οι αποφάσεις αυτές συνέβαλαν στην κατάργηση της πρακτικής της «προστατευτικής φύλαξης» των ασυνόδευτων ανηλίκων σε χώρους κράτησης.  

Η απόφαση διαθέσιμη στα αγγλικά εδώ