Ιούνιος 2025
Δύο χρόνια από το Ναυάγιο της Πύλου
Την Πέμπτη, 19 Ιουνίου 2025 πραγματοποιήθηκε Συνέντευξη Τύπου στον Δικηγορικό Σύλλογο Αθηνών με αφορμή τη συμπλήρωση δύο χρόνων από το ναυάγιο στην Πύλο, το πλέον πολύνεκρο ναυάγιο που καταγράφηκε στην Μεσόγειο τα τελευταία χρόνια. Οι εκπρόσωποι των οργανώσεων που εκπροσωπούν τους επιζώντες και τις οικογένειες των θυμάτων του ναυαγίου στις μηνύσεις, που έχουν καταθέσει στο Ναυτοδικείο Πειραιά, αναφέρθηκαν στις πρόσφατες κρίσιμες εξελίξεις στην ποινική διαδικασία, που αποτελούν ένα πρώτο, ουσιαστικό βήμα στην πορεία για τη δικαίωση τους και την απόδοση δικαιοσύνης. Πιο συγκεκριμένα, έγινε ενημέρωση για την πρόσφατη άσκηση ποινικής δίωξης για κακουργήματα σε βάρος 17 μελών του Λιμενικού Σώματος, συμπεριλαμβανομένων ανώτερων αξιωματικών της ηγεσίας του καθώς και για την υποβολή προσφυγής των επιζώντων κατά της Εισαγγελικής Διάταξης που έθεσε στο αρχείο την υπόθεση για τέσσερις άλλους αξιωματικούς. Οι κατηγορίες αφορούν μεταξύ άλλων, την πρόκληση ναυαγίου, τις επικίνδυνες παρεμβάσεις στη συγκοινωνία πλοίων με θανατηφόρο αποτέλεσμα, καθώς και την παράλειψη προσφοράς βοήθειας και έκθεση άλλων προσώπων σε κίνδυνο. «Οι επιζώντες και οι συγγενείς των θυμάτων από το ναυάγιο της Πύλου ζητούν δικαιοσύνη και δεν θα αργήσει να αποδοθεί. Για να μην αφήσουμε τη Μεσόγειο και το Αιγαίο να γίνει υγρός τάφος ψυχών και συνειδήσεων», σημείωσε μεταξύ άλλων ο Βασίλης Παπαδόπουλος, πρόεδρος του ΕΣΠ.
«Σε λογοδοσία και σεβασμό στην μνήμη των θυμάτων» καλούν η Ύπατη Αρμοστεία και ο ΔΟΜ σε κοινή ανακοίνωση για τα δύο χρόνια από το ναυάγιο της Πύλου, υπογραμμίζοντας την ανάγκη «να ολοκληρωθεί εγκαίρως η δικαστική διαδικασία και να διασφαλιστεί ότι οι υπεύθυνοι θα λογοδοτήσουν».
Δείτε το video από την συνέντευξη Τύπου στον σύνδεσμο εδώ.
Ξανά στο ΣτΕ η επιμονή του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου στον χαρακτηρισμό της Τουρκίας ως «ασφαλούς τρίτης χώρας» για πρόσφυγες
Αίτηση ακύρωσης στο Συμβούλιο της Επικρατείας κατέθεσαν, ξανά, το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες (ΕΣΠ) και η Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο (RSA) κατά της νέας κοινής υπουργικής απόφασης (ΚΥΑ) που χαρακτηρίζει την Τουρκία «ασφαλή τρίτη χώρα» για αιτούσες/ούντες άσυλο με καταγωγή τη Συρία, το Αφγανιστάν, τη Σομαλία, το Πακιστάν και το Μπανγκλαντές, μετά την ακύρωση της προηγούμενης και ομοίου περιεχομένου ΚΥΑ από την Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας με την υπ΄ αριθμ. 1048/2025 απόφασή του.
Οικογένειες προσφύγων επανενώνονται μετά από χρόνια με τη νομική συνδρομή του ΕΣΠ
Έπειτα από πολυετείς και επίμονες νομικές παρεμβάσεις από δικηγόρους του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες (ΕΣΠ), στις 19 Ιουνίου 2025, ένα εντεκάχρονο παιδί από τη ΛΔ Κογκό, έφτασε στο αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος» και επανενώθηκε με τη μητέρα του και τη μικρή του αδερφή μετά από χρόνια προσμονής. Η μητέρα αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την χώρα της το 2019 λόγω των διώξεων της. Το ίδιο έτος έφτασε στην Ελλάδα και το 2022 αναγνωρίστηκε πρόσφυγας. Αμέσως μετά την αναγνώρισή της υπέβαλε αίτηση οικογενειακής επανένωσης για να φέρει κοντά της τον ανήλικο γιο της. Με τη συστηματική υποστήριξη της υπόθεσης από τη Νομική Υπηρεσία του ΕΣΠ η οικογένεια είναι σήμερα ξανά μαζί. Ωστόσο, οι περικοπές στη χρηματοδότηση απειλούν τη δυνατότητα άλλων οικογενειών προσφύγων να επωφεληθούν από εξειδικευμένες υπηρεσίες νομικής συνδρομής.
Διαβάστε επίσης Οικογένεια Ροχίνγκια επανενώνεται στην Ελλάδα: «Τώρα μπορούμε να χτίσουμε το μέλλον μας»
Κοινή Δήλωση 31 Οργανώσεων της Κοινωνίας των Πολιτών: Το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου πρέπει να ανακαλέσει την εντολή έξωσης των ανθρώπων σε κίνηση από τις δομές
Με κοινή Δήλωσή τους 31 οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών καλούν το Υπουργείο Μετανάστευσης να ανακαλέσει την εντολή προς τις αρχές των προσφυγικών δομών σε όλη την Ελλάδα να απομακρύνουν δικαιούχους Διεθνούς Προστασίας καθώς και τους απορριφθέντες αιτούντες άσυλο από τις δομές τους. Όπως υπογραμμίζουν, «σε συνδυασμό με τα διαχρονικά προβλήματα πρόσβασης σε κρατική στήριξη εκτός των δομών και τη διαρκώς φθίνουσα ικανότητα της κοινωνίας των πολιτών να καλύψει τα υφιστάμενα κενά, η απόφαση αυτή ενέχει σοβαρούς κινδύνους. Η απόφαση μπορεί να οδηγήσει ευάλωτους ανθρώπους σε επισφαλείς και δυσμενείς καταστάσεις, οι οποίες έρχονται σε αντίθεση με την τήρηση των θεμελιωδών δικαιωμάτων και τον σεβασμό της ανθρώπινης αξιοπρέπειας» – ολόκληρη η ανακοίνωση.
Παρέμβαση του Συνηγόρου του Πολίτη προς τις αρχές «για την υποστήριξη της ένταξης των αναγνωρισμένων προσφύγων»
Στο τέλος Ιουνίου και σε συνέχεια αναφοράς του ΕΣΠ για ευάλωτη οικογένεια αναγνωρισμένων προσφύγων με ανήλικα παιδιά σε κίνδυνο απομάκρυνσης από τη δομή φιλοξενίας, ο Συνήγορος του Πολίτη, σε παρέμβαση του προς τις αρμόδιες αρχές, υπενθυμίζει προηγούμενες συστάσεις του και καλεί τις αρμόδιες Αρχές να λάβουν μέτρα «για την υποστήριξη της ένταξης των αναγνωρισμένων προσφύγων εν γένει και να υπάρξει συγκεκριμένη πρόνοια προκειμένου να αποφευχθεί κίνδυνος αστεγίας και έκθεσης τους σε συνθήκες που παραβιάζουν θεμελιώδη δικαιώματα και συνεπάγονται την επανατραυματισμό τους, η δε μέριμνα αυτή καθίσταται ακόμη πιο επιτακτική σε περιπτώσεις που αφορούν σε παιδιά ή ευάλωτα πρόσωπα γενικότερα».
Όπως επισημαίνει η Ανεξάρτητη Αρχή, «[…] Ο Συνήγορος του Πολίτη έχει πολλάκις διατυπώσει την θέση ότι η διαχείριση του προσφυγικού ζητήματος προϋποθέτει μια συνεκτική στρατηγική ένταξης. Η δια του νόμου διακοπή των υλικών συνθηκών υποδοχής των αναγνωρισμένων προσφύγων από τις δομές φιλοξενίας, η οποία εισήχθη προς αντιμετώπιση των μαζικών αφίξεων των αιτούντων και των εκτάκτων αναγκών που προκύπτουν κατά την υποδοχή, καθιστά ορατό τον κίνδυνο αστεγίας και οικονομικής δυσπραγίας για αυτόν τον ευάλωτο πληθυσμό […] Είναι κρίσιμο, επομένως, να υπάρξουν μακροπρόθεσμα μέτρα για τη διασφάλιση της ομαλής ένταξης των δικαιούχων διεθνούς προστασίας στο κοινωνικό σύνολο. Η μετάβαση σε λειτουργικά και επαρκή προγράμματα ένταξης θα πρέπει να διευκολύνεται απρόσκοπτα και σε σύντομο χρονικό διάστημα, προκειμένου να επιτευχθεί ομαλώς η αυτονόμηση των προσώπων […]».
Η ανάγκη προστασίας των ασυνόδευτων παιδιών παραμένει επίκαιρη. Νέες Αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου
Την Πέμπτη 19-6-2025 δημοσιεύτηκαν νέες Αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (Μ.Υ. και λοιποί κατά Ελλάδας, αριθμός πρ. 51980/19 και 5 ακόμη υποθέσεις και A.I. και λοιποί κατά Ελλάδας, αριθμός πρ. 11588/20 και ακόμη 2 υποθέσεις), με την οποία το Δικαστήριο εξέτασε από κοινού Προσφυγές που είχαν κατατεθεί για λογαριασμό συνολικά 39 ασυνόδευτων παιδιών.
To Δικαστήριο διαπίστωσε παραβιάσεις από τις Ελληνικές Αρχές για το σύνολο των ασυνόδευτων παιδιών λόγω της μη παροχής σε αυτά συνθηκών υποδοχής ή/και κράτησης/«προστατευτικής φύλαξης» σε αστυνομικά κρατητήρια, το ΠΡΟΚΕΚΑ Αμυγδαλέζας και το ΚΥΤ Μαλακάσας, για παρατεταμένες χρονικές περιόδους ή/και απουσία αποτελεσματικού ενδίκου μέσου για να αμφισβητήσουν την κράτηση τους.
Όπως υπογραμμίζουν το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες, η Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο (RSA) και η Equal Rights Beyond Borders, οργανώσεις που μεταξύ άλλων εκπροσώπησαν τα ασυνόδευτα παιδία ενώπιον του Δικαστηρίου: «Η λεγόμενη ‘προστατευτική φύλαξη’ ασυνόδευτων παιδιών καταργήθηκε τον Δεκέμβριο 2020 (ν. 4760/2020, άρθρο 43), κατόπιν συστηματικών παρεμβάσεων των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών και ως αποτέλεσμα σειράς υποθέσεων που υποστηρίχθηκαν ενώπιον του ΕΔΔΑ, μεταξύ αυτών και οι ανωτέρω, στις οποίες το Δικαστήριο για τις περισσότερες περιπτώσεις είχε επιπλέον χορηγήσει Ασφαλιστικά Μέτρα για την προστασία των ανηλίκων. Ωστόσο, οι δύο πρόσφατες αποφάσεις του Δικαστηρίου, όπως και οι κρίσεις του στις εμβληματικές υποθέσεις Rahimi κατά Ελλάδας και M.S.S κατά Βελγίου και Ελλάδας, στις οποίες το Δικαστήριο αναφέρεται παγίως και στηρίζει μετέπειτα κρίσεις, παραμένουν ιδιαιτέρως επίκαιρες και υπενθυμίζουν τις υποχρεώσεις των ελληνικών Αρχών έναντι των ασυνόδευτων παιδιών. Ιδίως σήμερα που η κράτηση των ασυνόδευτων παιδιών επιστρέφει υπό το καθεστώς άτυπου και de facto περιορισμού της ελευθερίας τους στις Κλειστές Ελεγχόμενες Δομές (ΚΕΔ) στα νησιά και στα Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΚΥΤ) στην ενδοχώρα, εκ νέου σε απολύτως ακατάλληλες συνθήκες και με σημαντικές καθυστερήσεις σε ότι αφορά τον ορισμό Επιτρόπων και την πρόσβαση τους στο άσυλο».
Την ίδια στιγμή, νέα έκθεση των Save the Children στην οποία συνέβαλε το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες (ΕΣΠ), μέσω της διεξαγωγής συνεντεύξεων με παιδιά πρόσφυγες και μετανάστες στην Ελλάδα, καταγράφει συστηματικές παραβιάσεις που αντιμετωπίζουν τα παιδιά που φθάνουν στην Ευρώπη προς αναζήτηση προστασίας. Όπως υπογραμμίζεται «υπάρχει πραγματικός και υπαρκτός κίνδυνος μια γενιά παιδιών προσφύγων και μεταναστών να στερηθεί ακόμη περισσότερο τα δικαιώματά της όταν τεθεί σε ισχύ το Σύμφωνο της ΕΕ» – Ολόκληρη η έκθεση
ΕΔΔΑ : Το Δικαστήριο απορρίπτει το αίτημα της Ελληνικής Κυβέρνησης για επανεξέταση της υπόθεσης pushback A.R.E. κατά Ελλάδας
Την 1η Ιουλίου 2025 το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) απέρριψε το αίτημα της Ελληνικής Κυβέρνησης για παραπομπή, στην Ευρεία Σύνθεση του Δικαστηρίου, της πρώτης υπόθεσης, που εξετάστηκε από το Δικαστήριο, σε σχέση με καταγγελία pushback αιτούσας άσυλο από την Τουρκία στον Έβρο από τις ελληνικές αρχές.
Υπενθυμίζουμε ότι στις 7 Ιανουαρίου 2025, το ΕΔΔΑ με την εμβληματική απόφασή του A.R.E. κατά Ελλάδας (αρ. προσφ. 15783/21) καταδίκασε για πρώτη φορά την Ελλάδα σε υπόθεση επαναπροώθησης (pushback), την οποία υποστήριξαν, ενώπιον του Δικαστηρίου, δικηγόροι του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες (ΕΣΠ).
Πλέον, με την απόρριψη, από το ΕΔΔΑ, του αιτήματος της Ελληνικής Κυβέρνησης να επανεξεταστεί η υπόθεση από την Ευρεία Σύνθεση του Δικαστηρίου, η απόφαση A.R.E. κατά Ελλάδας (αρ. προσφ. 15783/21) καθίσταται οριστική.
Επισημαίνουμε ότι, από τη δημοσίευση της απόφασης A.R.E, στις 7-1-2025, μέχρι και σήμερα, το ΕΣΠ έχει υποβάλει στο ΕΔΔΑ 14 αιτήματα ασφαλιστικών μέτρων (R 39), τα οποία έγιναν όλα δεκτά εκπροσωπώντας 55 αιτούντες άσυλο (μεταξύ αυτών οικογένειες με παιδιά), εκ των οποίων 20 αιτούντες από την Τουρκία και 35 αιτούντες άλλων εθνικοτήτων (Συρία, Αφγανιστάν, Ιράκ, Ιράν, ανιθαγενής). Σε 2 από αυτές τις υποθέσεις, οι αιτούντες από την Τουρκία συνελήφθησαν νομότυπα και υπήχθησαν στη νόμιμη διαδικασία από τις ελληνικές αρχές, σε 2 υποθέσεις, που αφορούν σε 2 Τούρκους αιτούντες άσυλο, οι αιτούντες καταγγέλλουν ότι υπέστησαν pushback από τις ελληνικές αρχές και αφού εισήλθαν εκ νέου στην Ελλάδα συνελήφθησαν νομότυπα, σε άλλες 7 υποθέσεις, που αφορούν σε 41 αιτούντες άσυλο, πληροφορηθήκαμε ότι όλοι επαναπροωθήθηκαν στην Τουρκία και σε 3 υποθέσεις, που αφορούν σε 8 αιτούντες άσυλο ( οικογένειες Αφγανών με μικρά παιδιά) και σε 2 Τούρκους αιτούντες δεν λάβαμε καμία πληροφορία για το πού βρίσκονται.
Διαβάστε περισσότερα στο Δελτίο Τύπου του ΕΣΠ εδώ
Περισσότερες πληροφορίες για τις παρεμβάσεις του ΕΣΠ και τα ασφαλιστικά μέτρα ενώπιον του ΕΔΔΑ, σε υποθέσεις pushback, δείτε το επικαιροποιημένο Ενημερωτικό Σημείωμα ΕΣΠ (αγγλικά) εδώ
