Νοέμβριος 2024
Συνεχίζεται η σοβαρή δυσλειτουργία της Υπηρεσίας Ασύλου & του συστήματος υποδοχής
Εξαιτίας της διακοπής παροχής υπηρεσιών διερμηνείας στα περιφερειακά γραφεία και τα κλιμάκια της Υπηρεσίας Ασύλου της ηπειρωτικής χώρας και της Κρήτης, ακόμη και οι πλέον απλές διαδικασίες είναι αδύνατο να διεκπεραιωθούν. Οι προγραμματισμένες συνεντεύξεις αναβάλλονται χωρίς οι αιτούντες να γνωρίζουν το πότε θα διενεργηθούν, παραμένοντας σε καθεστώς παρατεταμένης αβεβαιότητας.
Ταυτόχρονα, λόγω της έλλειψης διερμηνείας, η πρόσβαση στο άσυλο είναι απολύτως αδύνατη καθώς η πλατφόρμα του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου τις περισσότερες φορές είναι μη προσβάσιμη ή δεν χορηγεί ημερομηνία προσέλευσης για την καταγραφή του αιτήματος διεθνούς προστασίας στα ΚΥΤ Μαλακάσας και Διαβατών. Επίσης προγραμματισμένες καταγραφές μεταγενέστερων αιτημάτων διεθνούς προστασίας στα περιφερειακά γραφεία στην ηπειρωτική χώρα δεν λαμβάνουν χώρα, με αποτέλεσμα τα πρόσωπα που επιθυμούν να καταθέσουν αίτημα διεθνούς προστασίας να μην προστατεύονται από ενδεχόμενο σύλληψης και κράτησης και να μην έχουν πρόσβαση σε συνθήκες υποδοχής.
Εξαιτίας της έλλειψης διερμηνείας δε η Υπηρεσία μετακυλύει το βάρος στους αιτούντες καλώντας τους προκειμένου να διενεργηθεί η καταγραφή ή συνέντευξη, αυτές είτε να πραγματοποιήθουν στα ελληνικά ή αγγλικά είτε οι ίδιοι αιτούντες να μεριμνήσουν για την παρουσία τρίτου προσώπου για τη συνδρομή στη διερμηνεία, πρακτικές οι οποίες είναι ευθέως αντίθετες με την εθνική νομοθεσία και το Δίκαιο της Ένωσης.
Με κοινή Επιστολή τους 38 Οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών, συμπεριλαμβανομένου του ΕΣΠ, καλούν τις Αρχές να καλύψουν άμεσα τα κενά στη διερμηνεία, υπογραμμίζοντας ότι οι σχετικές υπηρεσίες χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης της ΕΕ.
Την ίδια στιγμή στο ΚΥΤ Μαλακάσας οι αιτούντες παραμένουν για παρατεταμένα χρονικά διαστήματα σε καθεστώς στέρησης της ελευθερίας, σε απολύτως ακατάλληλες συνθήκες, ενώ επικαλούμενες την μη ολοκλήρωση των σχετικών διαδικασιών, οι αρμόδιες αρχές αρνούνται τη βεβαίωση του γνήσιου της υπογραφής των διαμενόντων στο ΚΥΤ με αποτέλεσμα την παρακώλυση της νομικής εκπροσώπησης των διαμενόντων.
Επισημαίνουμε ότι σύμφωνα με το νόμο η παραμονή στα ΚΥΤ/ΚΕΔ (de facto μέτρο κράτησης, σύμφωνα με πρόσφατη απόφαση του Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθηνών) δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει τις 25 ημέρες, χρόνος κατά τον οποίο πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί οι διαδικασίες υποδοχής και ταυτοποίησης και καταγραφής αιτήματος ασύλου.
Το τελευταίο διάστημα, το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες έχει υποστηρίξει περιπτώσεις, οι οποίοι παρέμειναν στο ΚΥΤ Μαλακάσας από τις αρχές Σεπτεμβρίου μέχρι και τον Νοέμβριο του 2024, ενώ ο Συνήγορος του Πολίτη έχει απευθύνει σχετικά ερωτήματα προς τη Διοίκηση σε συνέχεια παρέμβασης του ΕΣΠ.
Σημαντικές είναι και οι ελλείψεις σε ότι αφορά την προστασία των ασυνόδευτων ανήλικών, π.χ. στο ΚΥΤ Μαλακάσας όπου στα μέσα Νοεμβρίου 2020 παρέμεναν περίπου 200 ασυνόδευτα παιδιά, υπήρχαν μόνο δύο εντεταλμένοι επιτροπείας, με αποτέλεσμα η συντριπτική πλειονότητα των ασυνόδευτων παιδιών να παραμένει χωρίς Επίτροπο. Ταυτόχρονα αναφέρονται σημαντικές ελλείψεις σε ρούχα, απουσία οιαδήποτε δραστηριότητας για παιδιά, και παρατεταμένη διαμονή στο ΚΥΤ, που σε ορισμένες περιπτώσεις ξεπερνά τους δύο μήνες. Αντίστοιχα στην ΚΕΔ της ΚΩ για περίπου 200 ασυνόδευτα παιδία, υπάρχει μόνο ένας εντεταλμένος επιτροπείας.
Καταληκτικές Παρατηρήσεις της Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου του ΟΗΕ για την Ελλάδα
Να σταματήσει την αναφερόμενη πρακτική αυθαίρετων και συλλογικών απελάσεων καλεί τις Ελληνικές Αρχές η Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, με τις Καταληκτικές Παρατηρήσεις της που υιοθετήθηκαν τον Νοέμβριο του 2024, στο πλαίσιο του ελέγχου της τήρησης του Διεθνούς Συμφώνου Ατομικών και Πολιτικών Δικαιωμάτων από τις Ελληνικές Αρχές. Η Επιτροπή «παραμένει σοβαρά ανήσυχη για τις πολλαπλές αναφορές ‘pushbacks’ στα θαλάσσια και χερσαία σύνορα της Ελλάδας- κατά παράβαση της αρχής της μη επαναπροώθησης. Από αυτή την άποψη, η Επιτροπή είναι βαθιά ανήσυχη σχετικά με τις καταγγελίες για υπερβολική χρήση βίας, κακομεταχείρισης, κράτησης σε απομόνωση, και την έλλειψη διαδικαστικών και νομικών εγγυήσεων, στο πλαίσιο των επιχειρήσεων pushback […] Η Επιτροπή ανησυχεί επίσης για την έλλειψη συστηματικής έρευνας σχετικά με τους ισχυρισμούς για επαναπροωθήσεις και την έλλειψη λογοδοσίας», σημειώνεται μεταξύ άλλων στις Καταληκτικές Παρατηρήσεις της Επιτροπής.
Το Ελληνικό Συμβούλιο για του Πρόσφυγες είχε καταθέσει κείμενο συμβολής στην Επιτροπή στο πλαίσιο του ελέγχου των Ελληνικών Αρχών.
Νέα έκθεση του ΕΣΠ «ΣΤΑ ΣΥΝΟΡΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ: ΕΠΑΝΑΠΡΟΩΘΗΣΕΙΣ ΥΠΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΑΤΙΜΩΡΗΣΙΑΣ»
Οι επαναπροωθήσεις συνεχίζονται ως μια ολοκληρωμένη, συστηματική, προσεκτικά σχεδιασμένη μεταναστευτική και συνοριακή πολιτική, τονίζεται μεταξύ άλλων στην νέα Έκθεση του ΕΣΠ «Στα σύνορα της Ευρώπης: Επαναπροωθήσεις υπό καθεστώς ατιμωρησίας».
Η έκθεση παρέχει μια λεπτομερή περιγραφή 12 περιστατικών επαναπροωθήσεων στην περιοχή των συνόρων του Έβρου που συνέβησαν το 2023. Επιπλέον, παρουσιάζει τις λεπτομέρειες των ελληνικών ποινικών ερευνών και τις τελευταίες δικαστικές εξελίξεις το 2023-2024 σε 3 παλαιότερες υποθέσεις επαναπροωθήσεων. Όλες οι υποθέσεις που παρουσιάζονται στην έκθεση εκπροσωπούνται νομικά από το ΕΣΠ ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Νέες μαρτυρίες από θύματα επαναπροωθήσεων (pushback) περιγράφουν μια ανησυχητική εικόνα της οργανωμένης και συστηματικής φύσης αυτών των παράνομων πρακτικών με την συμμετοχή των ελληνικών αρχών – σε συμφωνία με πολυάριθμες αξιόπιστες αναφορές από τον ΟΗΕ, ευρωπαϊκούς και εθνικούς θεσμούς, που τεκμηριώνουν το ίδιο modus operandi (μεθοδολογία δράσης). Τα παραπάνω έρχονται σε αντίθεση με το αφήγημα περί «έλλειψης αποδείξεων» που εξακολουθεί να αναπαράγεται από τις αρχές της ΕΕ και της Ελλάδας.
Παρά τις πολυάριθμες αναφορές για επαναπροωθήσεις χιλιάδων αιτούντων άσυλο, τις καταγεγραμμένες μαρτυρίες των θυμάτων, καθώς και τους μάρτυρες και τα αποδεικτικά βίντεο σε ορισμένες περιπτώσεις, ούτε μία υπόθεση επαναπροωθήσεων δεν έχει εκδικαστεί σε ελληνική δικαστική αίθουσα.
Ολόκληρη η Έκθεση και η Εκτενής Περίληψη.
Απόρριψη αιτημάτων ασύλου κατ’ εφαρμογή της έννοιας της «ασφαλούς τρίτης χώρας» πάρα την απόφαση του Δικαστηρίου της ΕΕ.
Τον Οκτώβριο του 2024 το Δικαστήριο της ΕΕ (ΔΕΕ), μετά από προδικαστικό ερώτημα που απεύθυνε το Συμβούλιο της Επικρατείας, αναφερόμενο ιδίως στην αναστολή των επανεισδοχών στην Τουρκία από τον Μάρτιο του 2020, αποφάσισε ότι το Δίκαιο της Ένωσης δεν επιτρέπει στα Κράτη Μέλη να απορρίπτουν αιτήσεις ασύλου ως απαράδεκτες, κατ’ εφαρμογή της έννοιας της ασφαλούς τρίτης χώρας, σε περίπτωση που η χώρα αυτή δεν αποδέχεται εν τοις πράγμασι την επανεισδοχή των προσώπων αυτών (υπόθεση C-134/2023).
Ωστόσο, παρά την Απόφαση του ΔΕΕ, η οποία είναι δεσμευτική για τις Ελληνικές Αρχές, μέχρι και σήμερα το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες είναι σε γνώση αιτημάτων ασύλου, που απορρίπτονται ω απαράδεκτα κατ’ εφαρμογή της έννοιας της ασφαλούς τρίτης χώρας, ενώ, εξ όσων γνωρίζει το ΕΣΠ, δεν έχουν εκδοθεί σχετικές οδηγίες προς τη Διοίκηση για τη συμμόρφωση με την απόφαση αυτή.
Διοικητική Κράτηση: κοινές Παρατηρήσεις ΕΣΠ & ECRE προς την Επιτροπή Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης
Μόλις 1 στους 5 διοικητικά κρατούμενους έχει πρόσβαση σε ένδικο μέσο ενώπιον Δικαστηρίου προκειμένου αυτό να εξετάσει τη νομιμότητα της μέτρου κράτησης, ενώ ο ίδιος ο έλεγχος των Δικαστηρίων παραμένει σε πολλές περιπτώσεις περιορισμένος και μη αποτελεσματικός. Αυτά επισημαίνονται μεταξύ άλλων από το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες και το ECRE σε κοινό Υπόμνημα τους ενώπιον της Επιτροπής Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης, στο πλαίσιο της παρακολούθησης της εκτέλεσης Ομάδας Αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, σχετικά με την προσβασιμότητα και αποτελεσματικότητα του ενδίκου μέσου των Αντιρρήσεων κατά Κράτησης. Στο Υπόμνημα υπογραμμίζονται συστημικές ελλείψεις, που υπονομεύουν την αποτελεσματική πρόσβαση των διοικητικά κρατουμένων σε ένδικο μέσο (απουσία παροχής ενημέρωσης προς τους κρατούμενους για τους λόγους της κράτησης τους, ανυπαρξία συστήματος δωρεάν νομικής συνδρομής) και ζητήματα, που αφορούν στην αποτελεσματικότητα του δικαστικού ελέγχου, με εκτεταμένη αναφορά σε παραδείγματα από τη νομολογία των Διοικητικών Δικαστηρίων επί Αντιρρήσεων κατά Κράτησης.
Ολόκληρο το Κοινό Υπόμνημα ΕΣΠ/ECRE.
Ανιθαγενής αναγνωρισμένος πρόσφυγας επανενώνεται με την οικογένεια του στην Ελλάδα μετά από χρόνια
Μετά από 5 χρόνια συστηματικών παραβάσεων του ΕΣΠ, συμπεριλαμβανομένης της προσφυγής στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, η σύζυγος και τα δύο ανήλικα παιδιά ανιθαγενούς αναγνωρισμένου πρόσφυγα επανενώθηκαν μαζί του στην Ελλάδα. Υπογραμμίζεται ότι η διαδικασία της οικογενειακής επανένωσης ενισχύει τις μετακινήσεις μέσω ασφαλών και νόμιμων οδών, ώστε να μην αναγκάζονται οι πρόσφυγες να διακινδυνεύουν τη ζωή τους και να καταφεύγουν σε δίκτυα διακινητών, ενώ ακόμη και σήμερα, 18 χρόνια μετά την έναρξη ισχύος της σχετικής εθνικής νομοθεσίας (Π.Δ. 131/2006), οι αναγνωρισμένοι πρόσφυγες συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν σοβαρά προσκόμματα στην υλοποίηση της διαδικασίας οικογενειακών επανενώσεων. Διαβάστε περισσότερα εδώ.
