2 Ιουλίου 2025
Την 1η Ιουλίου 2025 το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) απέρριψε το αίτημα της Ελληνικής Κυβέρνησης για παραπομπή, στην Ευρεία Σύνθεση του Δικαστηρίου, της πρώτης υπόθεσης, που εξετάστηκε από το Δικαστήριο, σε σχέση με καταγγελία pushback αιτούσας άσυλο από την Τουρκία στον Έβρο από τις ελληνικές αρχές.
Υπενθυμίζουμε ότι στις 7 Ιανουαρίου 2025, το ΕΔΔΑ με την εμβληματική απόφασή του A.R.E. κατά Ελλάδας (αρ. προσφ. 15783/21) καταδίκασε για πρώτη φορά την Ελλάδα σε υπόθεση επαναπροώθησης (pushback), την οποία υποστήριξαν, ενώπιον του Δικαστηρίου, δικηγόροι του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες (ΕΣΠ).
Το ΕΔΔΑ δέχτηκε :
- την «συστηματική πρακτική επαναπροώθησης από τις ελληνικές αρχές πολιτών τρίτων χωρών από την περιοχή του Έβρου προς την Τουρκία»,
- ότι έλαβε χώρα η επαναπροώθηση (pushback), της Α.R.E., Τουρκάλας αιτούσας άσυλο, από τις ελληνικές Αρχές,
- ότι η A.R.E. κρατήθηκε παρανόμως από τις ελληνικές αρχές πριν το pushback,
- ότι οι ελληνικές δικαστικές αρχές δεν διεξήγαγαν αποτελεσματική ποινική έρευνα και αρχειοθέτησαν τη μήνυση της A.R.E. παρά τα αποδεικτικά στοιχεία,
και διαπίστωσε παραβιάσεις της Ευρωπαϊκής Συμβάσης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ) [της απαγόρευσης βασανιστηρίων και της έκθεσης σε απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση (άρθρα 3, 3 και 13), του δικαιώματος στην προσωπική ελευθερία και ασφάλεια (άρθρο 5) και του δικαιώματος σε πραγματική προσφυγή (άρθρο13 σε συνδυασμό με τα άρθρα 2 και 3)].
Πλέον, με την απόρριψη, από το ΕΔΔΑ, του αιτήματος της Ελληνικής Κυβέρνησης να επανεξεταστεί η υπόθεση από την Ευρεία Σύνθεση του Δικαστηρίου, η απόφαση A.R.E. κατά Ελλάδας (αρ. προσφ. 15783/21) καθίσταται οριστική.
Σημειώνεται ότι, μέχρι και σήμερα, οι Ελληνικές Αρχές αρνούνται συστηματικά την πρακτική των pushbacks στα ελληνικά σύνορα. Η οριστική, πλέον, Απόφαση του ΕΔΔΑ επιβεβαιώνει ότι οι επαναπροώθησεις στα ελληνικά σύνορα αποτελούν συστηματική πρακτική των ελληνικών αρχών, όπως αυτή ήδη καταγράφεται, επί σειρά ετών, από πολυάριθμες εκθέσεις διεθνών, ευρωπαϊκών και εθνικών οργανισμών καθώς επίσης και στις καθημερινές καταγγελίες από τα θύματα επαναπροωθήσεων, που δέχεται και η οργάνωση μας.
Επισημαίνουμε ότι από τη δημοσίευση της απόφασης A.R.E στις 7-1-2025, μέχρι και σήμερα, το ΕΣΠ έχει υποβάλει στο ΕΔΔΑ 14 αιτήματα ασφαλιστικών μέτρων (R 39), τα οποία έγιναν όλα δεκτά εκπροσωπώντας 55 αιτούντες άσυλο (μεταξύ αυτών οικογένειες με παιδιά), εκ των οποίων 20 αιτούντες από την Τουρκία και 35 αιτούντες άλλων εθνικοτήτων (Συρία, Αφγανιστάν, Ιράκ, Ιράν, ανιθαγενής). Σε 2 από αυτές τις υποθέσεις, οι αιτούντες από την Τουρκία συνελήφθησαν νομότυπα και υπήχθησαν στη νόμιμη διαδικασία από τις ελληνικές αρχές, σε 2 υποθέσεις, που αφορούν σε 2 Τούρκους αιτούντες άσυλο, οι αιτούντες καταγγέλλουν ότι υπέστησαν pushback από τις ελληνικές αρχές και αφού εισήλθαν εκ νέου στην Ελλάδα συνελήφθησαν νομότυπα, σε άλλες 7 υποθέσεις, που αφορούν σε 41 αιτούντες άσυλο, πληροφορηθήκαμε ότι όλοι επαναπροωθήθηκαν στην Τουρκία και σε 3 υποθέσεις, που αφορούν σε 8 αιτούντες άσυλο ( οικογένειες Αφγανών με μικρά παιδιά) και σε 2 Τούρκους αιτούντες δεν λάβαμε καμία πληροφορία για το πού βρίσκονται.
Καλούμε και πάλι τις αρμόδιες ελληνικές αρχές να σταματήσουν τις επαναπροωθήσεις και τις ελληνικές δικαστικές αρχές να διερευνούν αποτελεσματικά τις σχετικές καταγγελίες.
Το Δελτίο τύπου του Δικαστηρίου σχετικά με την απόρριψη του αιτήματος παραπομπής της Ελληνικής Κυβέρνησης (αγγλικά)
Η Απόφαση A.R.E. κατά Ελλάδας (αρ. προσφ. 15783/21) του Δικαστηρίου (γαλλικά) και το Δελτίο Τύπου του Δικαστηρίου (αγγλικά)
Το video της προφορικής ακρόασης ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, στην οποία παραστάθηκαν δικηγόροι του ΕΣΠ (Ιούνιος 2024)
Σημειώσεις για τους συντάκτες:
Το ΕΣΠ παρεμβαίνει καθημερινά προς τις ελληνικές αρχές και εκπροσωπεί επίσης ενώπιον του ΕΔΔΑ σημαντικό αριθμό θυμάτων σε υποθέσεις pushbacks. Συγκεκριμένα, από τον Ιανουάριο του 2022, το ΕΣΠ έχει αποστείλει τουλάχιστον 783 παρεμβάσεις προς τις ελληνικές αρχές για περισσότερους από 5.243 πρόσφυγες, συμπεριλαμβανομένων πολλών παιδιών, από τη Συρία, την Τουρκία, το Αφγανιστάν, το Ιράκ, την Παλαιστίνη, την Σομαλία, την Υεμένη κ.α., οι οποίοι εισήλθαν στην Ελλάδα από την περιοχή του Έβρου ζητώντας διεθνή προστασία.
Παράλληλα, από τον Μάρτιο του 2022 το ΕΣΠ έχει εκπροσωπήσει ενώπιον του ΕΔΔΑ, εκατοντάδες πρόσφυγες από Συρία, Τουρκία, Αφγανιστάν, Παλαιστίνη κ.α., καταθέτοντας 111 αιτήσεις ασφαλιστικών μέτρων (R39), ζητώντας να μην απομακρυνθούν από τη χώρα και να τους χορηγηθεί πρόσβαση στη διαδικασία ασύλου. Το Δικαστήριο σε όλες τις περιπτώσεις χορήγησε τα αιτούμενα ασφαλιστικά μέτρα. Ορισμένοι από τους πρόσφυγες αυτών των υποθέσεων έχουν επίσημα συλληφθεί από τις ελληνικές αρχές, αλλά οι περισσότεροι από αυτούς καταγγέλλουν ότι επαναπροωθήθηκαν στην Τουρκία, ενώ εκκρεμούσε η έκδοση της απόφασης του ΕΔΔΑ ή ακόμη και μετά την έκδοσή της – Δείτε το ενημερωτικό Δελτίο του ΕΣΠ.
