Δύο μήνες μετά την τελετή εγκαινίων της πρώτης Κλειστής Ελεγχόμενης Δομής (ΚΕΔ) προσφύγων στη Σάμο, την 18η Σεπτεμβρίου 2021, το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες (ΕΣΠ) δημοσιεύει ένα σύντομο κείμενο αναφοράς για τη νέα κλειστή δομή, η οποία – σε αντίθεση με το αφήγημα μίας σύγχρονης δομής φιλοξενίας – έχει κοινά χαρακτηριστικά με μια φυλακή.

Φορείς της Κοινωνίας των πολιτών έχουν εκφράσει από την πρώτη στιγμή την αντίθεσή τους στην πολιτική των κλειστών δομών, μία πολιτική μεταχείρισης των ανθρώπων που αναζητούν διεθνή προστασία ως ποινικά κρατουμένων, η οποία παραβιάζει θεμελιώδη δικαιώματά τους, οδηγεί στον κοινωνικό αποκλεισμό τους και καταδικάζει εκ προοιμίου οποιαδήποτε πολιτική ένταξής τους.

H νέα και πρώτη κλειστή δομή που λειτουργεί στη Σάμο, βρίσκεται στη θέση Ζερβού, στην περιοχή των παλιών σφαγείων – στη μέση του πουθενά. Οι άνθρωποι που διαμένουν στην νέα κλειστή δομή βρίσκονται σε κατάσταση εξαντλητικού ελέγχου και διαρκούς επιτήρησης, ενώ επιτρέπεται να εξέρχονται και να εισέρχονται αυτής αποκλειστικά εντός συγκεκριμένου υποχρεωτικού ωραρίου (εγκλεισμός). Όπως υπογραμμίζεται στο κείμενο αναφοράς, “η επιβολή διεξαγωγής όλων των εκδηλώσεων της ζωής των ανθρώπων αυτών εντός μίας κλειστής` δομής, στο πλαίσιο αυστηρού προγραμματισμού και ελέγχου, συνεπάγεται την απουσία ιδιωτικής ζωής, την καταστροφή της ταυτότητας και της αξιοπρέπειάς τους”.

Διεθνείς οργανώσεις επισημαίνουν ότι ανάμεσα στους ανθρώπους αυτούς υπάρχουν άτομα που έχουν υποστεί βασανιστήρια, σεξουαλική κακοποίηση και άλλες μορφές βίας, των οποίων η ψυχική υγεία σε συνθήκες περιορισμού της ελευθερίας τους επιδεινώνεται καθημερινά. Επιπλέον, η απομόνωση και ο κοινωνικός αποκλεισμός των διαμενόντων στη δομή ενισχύονται περαιτέρω, καθώς η μετάβαση τους στο πλησιέστερο αστικό κέντρο, (και η πρόσβασή τους στην αγορά βασικών τροφίμων, φαρμάκων, ή σε ιατρικές, νομικές, ψυχοκοινωνικές υπηρεσίες και εκπαιδευτικές δραστηριότητες, εντός του προβλεπόμενου ωραρίου εξόδου-εισόδου), είναι εξαιρετικά δύσκολη έως αδύνατη.

Η ΚΕΔ της Σάμου είναι η πρώτη κλειστή δομή στα νησιά του Βορείου Αιγαίου, ενώ θα ακολουθήσουν κλειστές δομές στην Κω, στην Λέσβο, στη Χίο και στη Λέρο. Η πολιτική των κλειστών δομών, με την χρηματοδότηση της ΕΕ, μπορεί να εκθειάζεται ως «νέα ευρωπαϊκή προσέγγιση [που] υπόσχεται μια καλύτερη, ελεγχόμενη διαχείριση της μετανάστευσης», ουσιαστικά όμως είναι μία πολιτική στέρησης της ελευθερίας και προσβολής της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Παράλληλα, η λειτουργία απομονωμένων κλειστών δομών βρίσκεται σε πλήρη αντίθεση με την Ευρωπαϊκή Πολιτική για την Ένταξη και την Εθνική Στρατηγική για την Ένταξη, καθώς εμποδίζει την πρόσβαση των προσφύγων σε φορείς, δημόσια και ιδιωτικά αγαθά και υπηρεσίες, αλλά και κάθε ευκαιρία αλληλεπίδρασης, αμοιβαίας προσαρμογής και αρμονικής συνύπαρξής τους με την τοπική κοινωνία.

Σε αυτό το πλαίσιο, το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες στέκεται αντίθετο στην εντατικοποίηση των πολιτικών περιορισμού των προσφύγων και καλεί το Ελληνικό κράτος να διασφαλίσει την ελευθερία, την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και την ψυχική υγεία των ανθρώπων που φιλοξενεί.

Διαβάστε το πλήρες κείμενο: https://gcr.gr/news/item/1839-i-nea-kleisti-elegxomeni-domi-samou-mia-apomonomeni-sygxroni-fylaki-2/

Σχετικά με τη Νέα Κλειστή Ελεγχόμενη Δομή Σάμου θα ακολουθήσει στις αρχές του 2022 εκτενέστερη αναφορά σε Ενημερωτικό Δελτίο του ΕΣΠ & της Oxfam.