Οι περιορισμοί του Covid-19 απέκλεισαν περαιτέρω τα παιδιά πρόσφυγες και μετανάστες από την εκπαίδευση
Αθήνα-15 Σεπτεμβρίου 2021-Η Ελλάδα αποκλείει ουσιαστικά τα παιδιά πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο από το σχολείο και αρνείται το δικαίωμά τους στην εκπαίδευση, ανέφεραν σήμερα η Save the Children και το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες (ΕΣΠ).
Οι δύο οργανώσεις ζήτησαν επείγουσα δράση από την ελληνική κυβέρνηση και την Ευρωπαϊκή Ένωση για την αντιμετώπιση του συγκλονιστικά χαμηλού αριθμού παιδιών προσφύγων που φοιτούν στο σχολείο. Η έλλειψη επαρκούς προσωπικού, η απουσία ρυθμίσεων μεταφοράς και η συχνά αφιλόξενη υποδοχή από τις τοπικές κοινότητες είναι ζητήματα που επιδεινώθηκαν υπό τις συνθήκες του Covid-19, δημιουργώντας ένα επισφαλές τοπίο κατά την έναρξη νέας σχολικής χρονιάς.
Η Ελλάδα έλαβε εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ σε χρηματοδότηση για την εκπαίδευση και πρόσφατα δεσμεύτηκε να παρέχει ευκαιρίες μάθησης σε πάνω από 20.000 παιδιά σχολικής ηλικίας[1]. Ωστόσο, σύμφωνα με μια νέα έκθεση των Save the Children και του ΕΣΠ, λιγότερο από το 15% των παιδιών που διαμένουν σε προσφυγικούς καταυλισμούς παρακολούθησαν πέρυσι σχολείο[2]. Για όσα παιδιά βρίσκονται στα γνωστά Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΚΥΤ) το ποσοστό παρακολούθησης ήταν 0,3%, δηλαδή μόνο 7 παιδιά από τα 2.900 παρακολουθούσαν τα μαθήματα.
Ενώ η εκπαιδευτική κρίση στα ελληνικά νησιά είναι ιδιαίτερα οξεία, τα παιδιά πρόσφυγες στην ηπειρωτική Ελλάδα αντιμετωπίζουν επίσης δυσθεώρητες προκλήσεις στην πρόσβασή τους σε ποιοτική εκπαίδευση.
Οι φορείς της εκπαίδευσης λένε ότι τα παιδιά από το Αφγανιστάν και το Ιράκ είχαν το χαμηλότερο επίπεδο εκπαίδευσης, με περισσότερο από το ένα τρίτο αυτών να μην έχει πάει ποτέ στο σχολείο[3].
Ο Χάνι*, εννέα ετών από τη Συρία, που ζει με τους γονείς του και τα τέσσερα μικρότερα αδέλφια του στο Μαυροβούνι της Λέσβου, είπε στη Save the Children «Εδώ στον καταυλισμό, δεν πηγαίνω στο σχολείο, κάτι που είναι κακό. Δεν υπάρχουν σχολεία. Δεν έχει τίποτα … Είναι βρώμικα εδώ και κάθε μέρα υπάρχουν προβλήματα».
Τα μέτρα για τον περιορισμό της εξάπλωσης του Covid-19, ιδιαίτερα οι περιορισμοί στις μετακινήσεις από τους προσφυγικούς καταυλισμούς, επιδείνωσαν την κατάσταση για τα παιδιά που αναζητούν άσυλο. Όταν τα σχολεία έκλεισαν ή όταν ήταν δυνατή μόνο η εξ αποστάσεως εκπαίδευση, τα παιδιά που βρίσκονταν σε δομές φιλοξενίας προσφύγων και ΚΥΤ κατ’ ουσίαν αποκλείστηκαν πλήρως. Το Wi-Fi ή άλλη πρόσβαση στο διαδίκτυο στις δομές είναι ανεπαρκής και οι μαθητές/τριες δεν είχαν πρόσβαση σε εξοπλισμό όπως tablet, φορητούς υπολογιστές, αλλά ούτε και σε smartphone.
Η έλλειψη εκπαιδευτικού προσωπικού, ο έγκαιρος προγραμματισμός των τάξεων υποδοχής και η έλλειψη μεταφοράς στο σχολείο αποτελούν ζητήματα που παραμένουν άλυτα σε αρκετές περιοχές στη χώρα. Αυτό συμβαίνει παρά το γεγονός ότι η Ελλάδα τα προηγούμενα χρόνια είχε τη δεύτερη υψηλότερη αναλογία εκπαιδευτικών προς μαθητές/τριες στην ΕΕ, με μόλις 9,2 παιδιά για κάθε εκπαιδευτικό.
Ο Daniel Gorevan, Senior Advocacy Advisor για το Save the Children είπε,
«Η Ελλάδα έχει ένα χρόνιο πρόβλημα όταν πρόκειται να στείλει τα παιδιά πρόσφυγες στο σχολείο. Ακόμη και πριν από τον Covid-19, στην πραγματικότητα λιγότερο από το ένα τρίτο των παιδιών προσφύγων και μεταναστών είχαν εγγραφεί και παρακολουθούσαν σχολείο. Η παρούσα ελληνική κυβέρνηση δεν δημοσιεύει καν σχετικά στοιχεία, οπότε το βάθος της κρίσης παραμένει αφανές και δεν αποτελεί επείγουσα προτεραιότητα.
Η Βασιλική Κατριβάνου, Συντονίστρια της Κοινωνικής Υπηρεσίας του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες είπε,
«Η Ελλάδα έχει σαφείς υποχρεώσεις και πρόσβαση σε πόρους, για να διασφαλίσει ότι όλα τα παιδιά στην Ελλάδα μπορούν να πάνε σχολείο. Το γεγονός ότι τόσα πολλά παιδιά δεν είναι στο σχολείο είναι μια σκόπιμη επιλογή να αγνοηθούν τις ανάγκες και τα δικαιώματα αυτών των παιδιών. Με την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς, παροτρύνουμε την ελληνική κυβέρνηση να τηρήσει τις δεσμεύσεις της και να διασφαλίσει το μέλλον αυτών των ευάλωτων παιδιών».
Η Save the Children και το ΕΣΠ καλούν την ελληνική κυβέρνηση να δώσει οδηγίες σε όλους τους εμπλεκόμενους, συμπεριλαμβανομένων των Περιφερειακών Διευθύνσεων, των Διευθύνσεων Εκπαίδευσης και των Διοικήσεων των σχολείων περιγράφοντας με σαφήνεια την υποχρέωσή τους να εγγράφουν και να διευκολύνουν τη σχολική φοίτηση όλων των παιδιών που ζουν στην Ελλάδα, ανεξάρτητα από το νομικό τους καθεστώς. Καλούν επίσης την ΕΕ να παρακολουθεί την πραγματική πρόσβαση των παιδιών προσφύγων, μεταναστών και αιτούντων άσυλο στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα.
Σημειώσεις προς τους συντάκτες:
- Τόσο το ελληνικό όσο και το δίκαιο της ΕΕ απαιτούν τα παιδιά που φτάνουν στην Ελλάδα να εγγράφονται στο επίσημο εκπαιδευτικό σύστημα εντός τριών μηνών από την άφιξή τους στη χώρα. Η ΕΕ έχει δαπανήσει δισεκατομμύρια ευρώ για να στηρίξει την Ελλάδα από το 2015 για τη διαχείριση του μεταναστευτικού ρεύματος και παρέχει σημαντική υποστήριξη στον εθνικό προϋπολογισμό για την εκπαίδευση.
- Για περισσότερες πληροφορίες, ανατρέξτε στην έκθεση
«Επιστροφή στο σχολείο; Τα παιδιά των προσφύγων στην Ελλάδα στερούνται το δικαίωμά τους στην εκπαίδευση», διαθέσιμη εδώ στα αγγλικά και σύντομα και στα ελληνικά - – Τα στοιχεία σχετικά με την εγγραφή και τη σχολική φοίτηση αντλούνται από το σχετικό Πόρισμα του Συνηγόρου του Πολίτη, Κύκλος Δικαιωμάτων του Παιδιού και τα επίσημα στατιστικά στοιχεία του αρμόδιου υπουργείου.
- – Εδώ είναι τελευταία διαθέσιμα τα αριθμητικά στοιχεία για την αναλογία εκπαιδευτικού προσωπικού και μαθητών/τριών στην Ελλάδα
- *Το όνομα άλλαξε για την προστασία της ταυτότητας του παιδιού
Επικοινωνία
– Ahmed Bayram, Save the Children International, ahmed.bayram@savethechildren.org
– Αγάπη Χουζουράκη, δικηγόρος και υπεύθυνη δράσεων συνηγορίας ΕΣΠ, a.chouzouraki@gcr.gr
[1] Μόνο το 2020, περισσότερα από 816 εκατομμύρια ευρώ διατέθηκαν από την ΕΕ για τη στήριξη του εθνικού προϋπολογισμού για την εκπαίδευση στην Ελλάδα, συμπεριλαμβανομένης της εκπαίδευσης των παιδιών προσφύγων. Ίδετετην έκθεση Greece: Stop Denying Refugee Children an Education, Human Rights Watch, 29 Ιουλίου 202, https://www.hrw.org/news/2021/07/29/greece-stop-denying-refugee-children-education
[2] Ο συνολικός αριθμός των παιδιών σχολικής ηλικίας που διαμένουν σε καταυλισμούς προσφύγων ήταν 10.431, με μόνο 1.483 από αυτά να φοιτούν στο σχολείο
[3] https://s3.amazonaws.com/theirworld-site-resources/FINAL-RefugeeEducation-Report-050520-1.pdf σ.47
