Τον καθορισμό μιας διαρκούς βιώσιμης λύσης για τους ασυνόδευτους ανήλικους τρίτων χωρών, που έρχονται στην Ελλάδα, ανέδειξε ως επιτακτική ανάγκη η έκθεση του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες (ΕΣΠ) με τίτλο «Καθορισμός Βιώσιμων Λύσεων για τους Ασυνόδευτους Ανήλικους».
Η εθνική έκθεση πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος, που υλοποίησε το ΕΣΠ σε συνεργασία με το Irish Refugee Council (IRC) και 7 Ευρωπαϊκές ΜΚΟ από χώρες, όπως Αγγλία, Βέλγιο, Γερμανία, Ελλάδα, Ιρλανδία, Κύπρος, Μάλτα, Ολλανδία και Σλοβακία, με στόχο την ανάδειξη καλών πρακτικών, τον καθορισμό και την εξεύρεση βιώσιμων λύσεων για το βέλτιστο συμφέρον των ασυνόδευτων ανηλίκων στην Ευρώπη.
Η έκθεση έχει στόχο να παρουσιάσει την υφιστάμενη στην Ελλάδα κατάσταση και να προτείνει διαδικασίες, που πρέπει να ακολουθούνται προς την κατεύθυνση των βιώσιμων λύσεων για τα ασυνόδευτα παιδιά, με γνώμονα πάντα το βέλτιστο συμφέρον τους. Για την εκπόνηση της συστάθηκε Συμβουλευτική Επιτροπή αποτελούμενη από εμπειρογνώμονες, πραγματοποιήθηκαν συνεντεύξεις με εκπροσώπους φορέων και υπηρεσιών, κυβερνητικών και μη, καθώς και με 11 ασυνόδευτους ανηλίκους, οι οποίοι το χρόνο διεξαγωγής της έρευνας φιλοξενούνταν στο κέντρο υποδοχής του Συλλόγου Μερίμνης Ανηλίκων στην Αθήνα.
Όλες οι εθνικές εκθέσεις διαπιστώνουν ότι υπήρξε περιορισμένη γνώση του όρου «διαρκής βιώσιμη λύση» και σχεδόν καμία νομοθετική πρόβλεψη, εκτός από το Βέλγιο. Η διαδικασία της «διαρκούς βιώσιμης λύσης» θα πρέπει να είναι ολιστική και να υιοθετεί μια πολυδιάστατη, διεπιστημονική προσέγγιση. Να εμπλέκει, εκτός από το ίδιο το παιδί, φορείς μετανάστευσης και προστασίας, ανεξάρτητους νόμιμους κηδεμόνες, κοινωνικούς λειτουργούς, το προσωπικό φροντίδας και ανάδοχες οικογένειες, νομικούς, επαγγελματίες του κλάδου υγείας, εκπαιδευτικούς, ΜΚΟ.
Ιδανικά, κατά τη διαδικασία, η απόφαση για τον ασυνόδευτο ανήλικα θα πρέπει να λαμβάνεται από την πλειοψηφία των επαγγελματιών. Όταν αυτό δεν είναι εφικτό, προτείνεται οι υπεύθυνοι για τη λήψη αποφάσεων σχετικά με την μετανάστευση και την προστασία να επιτρέπουν την υποβολή προτάσεων από άτομα, που εργάζονται άμεσα με το παιδί. Η άποψη του ίδιου του παιδιού πρέπει να είναι στο επίκεντρο όλων των διαδικασιών λήψης απόφασης. Οι αποφάσεις πρέπει να προσβλέπουν αποκλειστικά και μόνο το βέλτιστο συμφέρον του παιδιού και δεν πρέπει να επηρεάζονται από το συμφέρον του κράτους, όσον αφορά τον έλεγχο των συνόρων. Οι αποφάσεις θα πρέπει να λαμβάνονται σε εύλογο χρόνο, καθώς η καθυστερημένη ή παρατεταμένη λήψη αποφάσεων έχει αρνητικές επιπτώσεις στα παιδιά.
Οι πληροφορίες σχετικά με την ταυτότητα και την ασφάλεια του παιδιού θα πρέπει να συγκεντρώνονται από ειδικούς, κατά προτίμηση από ανεξάρτητο κηδεμόνα, που εργάζονται άμεσα με το παιδί (κοινωνικοί λειτουργοί, εκπαιδευτές, σχολεία) τόσο στην χώρα υποδοχής, όσο και στην χώρα προέλευσης. Η συλλογή πληροφοριών δεν θα πρέπει να διακυβεύει την ασφάλεια του παιδιού. Λόγω του νεαρού της ηλικίας, της εξάρτησής τους και της σχετικής ανωριμότητάς τους, τα παιδιά πρέπει να απολαμβάνουν ειδικών διαδικαστικών και αποδεικτικών εγγυήσεων, προκειμένου να διασφαλιστεί η επίτευξη δίκαιων αποφάσεων. Όλες οι αποφάσεις, που αφορούν τη «διαρκή βιώσιμη λύση» πρέπει να επιδέχονται ανεξάρτητης προσφυγής.
Η εθνική έκθεση παρουσιάστηκε στην Στρογγυλή Τράπεζα, που οργάνωσε το ΕΣΠ την Δευτέρα 28 Δεκεμβρίου 2015 (10:00 -13.00) στο ξενοδοχείο «TITANIA» (Πανεπιστημίου 52), παρουσία των αρμόδιων θεσμικών φορέων, της κοινωνίας των πολιτών και εμπειρογνωμόνων.
Το πρόγραμμα συγχρηματοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Διαβάστε την ελληνική έκθεση εδώ
Και το tool kit εδώ (στα αγγλικά)
Download attachments: