Ελληνική πρωτοβουλία της κοινωνίας των πολιτών για την προστασία των κλιματικών προσφύγων
Το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες και το WWF Ελλάς δημοσίευσαν την έκθεση “Κλιματικοί πρόσφυγες: Αντιμετώπιση της μαζικής μετανάστευσης που προκαλείται από το κλίμα πριν συμβεί”. Με την έκθεση αυτή, οι δύο ελληνικές οργανώσεις ελπίζουν να ενθαρρύνουν έναν διάλογο που θα προσφέρει στην κοινωνία των πολιτών μια κοινή κατανόηση των προκλήσεων και της ανάγκης για ένα ισχυρό σύστημα προστασίας των κλιματικών προσφύγων με βάση τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Καθώς η παγκόσμια υπερθέρμανση θα υπερβεί πιθανότατα την κλιματική “γραμμή άμυνας” του 1,5°C εντός του 2024, αυξάνοντας έτσι σημαντικά τον κίνδυνο συχνότερων ακραίων καιρικών φαινομένων, οι επιπτώσεις στις ανθρώπινες κοινότητες αναμένεται εύλογα να εκτοξευθούν στα ύψη. Η ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου υποφέρει ήδη από αδυσώπητα βίαιες κλιματικές καταστροφές, ενώ γεωγραφικά τοποθετείται ως πύλη μετανάστευσης προς την Ευρώπη ατόμων που προέρχονται από τις ηπείρους της Αφρικής και της Ασίας. Εν μέσω αυτής της σκληρής πραγματικότητας, όλες οι χώρες πρέπει να θέσουν προληπτικά σε εφαρμογή τους κατάλληλους μηχανισμούς που θα διασφαλίζουν την ασφαλή και ομαλή μετακίνηση των κλιματικών προσφύγων.
Η παροχή προστασίας στα αόρατα θύματα, δηλαδή στα άτομα που εκτοπίζονται από τις πατρίδες τους λόγω των καταστροφικών ακραίων καιρικών φαινομένων και των αργών κλιματικών φαινομένων, είναι ένα θεμελιώδες πρώτο βήμα προς την οικοδόμηση ενός συστήματος προστασίας και βοήθειας, ώστε να αντιμετωπιστεί προληπτικά η προοπτική της μαζικής μετανάστευσης που προκαλείται από το κλίμα πριν αυτή συμβεί.
Μέχρι σήμερα, ένα σημαντικό μέρος της δημόσιας συζήτησης σχετικά με τον αντίκτυπο της κλιματικής αλλαγής στην ανθρώπινη μετακίνηση επικεντρώνεται σε προβλέψεις και εκτιμήσεις του μεγέθους της διασυνοριακής μετανάστευσης. Η παρούσα έκθεση υποστηρίζει ότι ο διάλογος πρέπει να αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα και τον τρόπο υπεράσπισής τους, ενόψει μιας εξελισσόμενης κλιματικής κρίσης, η οποία πέραν του ορίου των 2°C θα σύρει πιθανότατα την ανθρωπότητα σε κατάσταση μακράς έκτακτης ανάγκης, πέρα από την ικανότητα προσαρμογής. Δεδομένου ότι η αφήγηση αφορά τα δικαιώματα των ατόμων που βρίσκονται σε κίνδυνο, είναι σημαντικό η συζήτηση για την κλιματική μετανάστευση να μην χρησιμοποιείται για σκοπούς άλλους από την προστασία καθεαυτή του κάθε εκτοπισμένου ατόμου. Καθώς η κλιματική αλλαγή είναι στην ουσία της μια κρίση ανθρωπίνων δικαιωμάτων, είναι σημαντικό όλες οι πολιτικές και στρατηγικές προσαρμογής να βασίζονται σε μια σταθερή βάση ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Επιδιώκοντας να ανοίξουν έναν τεκμηριωμένο διάλογο της κοινωνίας των πολιτών για την κλιματική μετανάστευση, το ΕΣΠ και το WWF Ελλάς υποστηρίζουν ότι είναι σημαντικό για την Ευρώπη να αντιμετωπίσει το ζήτημα με συνεκτικό τρόπο και να επιτρέψει στις πολιτικές της για το κλίμα και το κεκτημένο της για τα ανθρώπινα δικαιώματα να ωριμάσουν, αντιμετωπίζοντας το έλλειμμα νομικής προστασίας για τα άτομα που εκτοπίζονται λόγω της κλιματικής αλλαγής και προασπίζοντας την ανάπτυξη ενός διεθνούς πλαισίου προστασίας.
Στην παρούσα έκθεση, οι δύο ελληνικές οργανώσεις προτείνουν έναν ορισμό του όρου “κλιματικός πρόσφυγας” και μια δέσμη προτεινόμενων νομοθετικών πρωτοβουλιών που παρέχουν προσωρινή προστασία στους κλιματικούς πρόσφυγες και το δικαίωμα υποβολής αίτησης ασύλου. Το προτεινόμενο πλαίσιο ελπίζουμε ότι θα χρησιμεύσει ως βάση για έναν δομημένο και συνεκτικό διάλογο μεταξύ οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών από όλες τις χώρες της Ευρώπης.
Διαβάστε ολόκληρη την Έκθεση εδώ
