Η Κ.* είναι περίπου 40 ετών, από το Καμερούν. Διέφυγε από τη χώρα της λόγω του σεξουαλικού της προσανατολισμού, καθώς στο Καμερούν η ομοφυλοφιλία τιμωρείται από το κράτος, μέσα από τους νόμους και τους θεσμούς, και την ίδια στιγμή, από τη κοινότητα, τους συγγενείς και την ίδια την οικογένεια. Στην πατρίδα της, αν είσαι ομοφυλόφιλος, δεν θεωρείσαι ανθρώπινο ον.
Η Κ. βίωσε πολλές φορές έμφυλη βία. «Στο Καμερούν σε παντρεύουν αναγκαστικά με κάποιον που δεν ξέρεις, μπορεί να πας φυλακή, να σε κακοποιήσουν σεξουαλικά για να “συμμορφωθείς”, να φας ξύλο, να σε πάνε στην εκκλησία για να σε ξορκίσουν από τους δαίμονες, να σε εξοστρακίσουν οι συγγενείς και η οικογένειά σου. Δεν έχεις κανένα δικαίωμα, και αν έχεις παιδιά, χάνεις το δικαίωμα της επιμέλειας καθώς θεωρείται ότι έχεις ντροπιάσει την τιμή της οικογένειας», αναφέρει χαρακτηριστικά.
Την Κ. τη συνάντησα για πρώτη φορά στη Διοικητική Κράτηση της Κω, σε εξαιρετικά επιβαρυμένη ψυχοσυναισθηματική κατάσταση, έπειτα από παραπομπή της δικηγόρου από το ΕΣΠ. Είχε ήδη πάρει απορριπτική απάντηση από την υπηρεσία Ασύλου στη πρώτη της προσπάθεια. Η ιστορία που είχε διηγηθεί δεν φαινόταν αξιόπιστη και ταυτόχρονα δεν είχε τον χρόνο και την υποστήριξη να λάβει μέριμνα από τις δημόσιες υγειονομικές υπηρεσίες για τα ποικίλα ιατρικά προβλήματα που αντιμετώπιζε ώστε να πιστοποιηθεί η ευαλωτότητά της, κάτι που ενδεχομένως θα τη βοηθούσε και στην παροχή ασύλου.
Ήταν βυθισμένη σε απόλυτη απελπισία. Θεωρούσε ότι όλα ήταν μάταια. Αποτελούσε μεγάλη πρόκληση για μένα όσο και για την υπόλοιπη ομάδα να υποστηριχθεί ψυχολογικά ώστε να δεχθεί τουλάχιστον να τη διασυνδέσουμε με υγειονομικές υπηρεσίες και φορείς για να αντιμετωπιστούν τα χρόνια ιατρικά και ψυχολογικά ζητήματα που αντιμετώπιζε. Την ίδια στιγμή, ήταν σε εξέλιξη και ο συνεχιζόμενος και επίμονος «αγώνας δρόμου» της δικηγόρου να την υποστηρίξει νομικά, καθότι βρισκόταν ήδη για μακρό χρονικό διάστημα σε Διοικητική Κράτηση χωρίς τρόπο επικοινωνίας με τον έξω κόσμο.
Η Κοινωνική και η Νομική Υπηρεσία του ΕΣΠ συνεργαστήκαμε συντονισμένα και έγιναν σημαντικές προσπάθειες για την ψυχολογική ενδυνάμωση της Κ. και την αντιμετώπιση των ιατρικών της προβλημάτων, ενώ την προετοιμάσαμε νομικά για τη δεύτερη προσπάθεια στην Αρχή Προσφυγών. Τόσο εκείνη όσο και εμείς βιώναμε την ίδια αγωνία αλλά και την ίδια επιθυμία: «να δικαιωθεί και να ζήσει ελεύθερα», όπως επαναλάμβανε και η ίδια κάθε φορά.
Η απάντηση ήρθε τη προηγούμενη βδομάδα. Μας τηλεφώνησε και μας ανακοίνωσε καταχαρούμενη και ενθουσιασμένη ότι αναγνωρίστηκε ως πρόσφυγας και πήρε το εισιτήριο για μία νέα ζωή. Χαρήκαμε κι εμείς πολύ και ανακουφιστήκαμε που μια τόσο δύσκολη υπόθεση δικαιώθηκε.
Σε μια συνεδρία λίγες βδομάδες πριν, όταν ερωτήθηκε για τα όνειρά της είχε απαντήσει: «Θα ήθελα να είχα μία ζωή όπως την ήθελα, αλλά αυτό μου στερήθηκε. Μια ζωή να ζω ελεύθερη, να μπορώ να εργάζομαι και να είμαι ανεξάρτητη, να μπορώ να επιλέγω με ποιον άνθρωπο θέλω να ζω, να έχω δικαιώματα και αξία ως ανθρώπινο ον. Να μπορώ να ξαναδώ τον μικρό μου γιο που βρίσκεται στο Καμερούν. Αυτό είναι το όνειρό μου.»
Χριστίνα Πανταζή,
Ψυχολόγος
*Δόθηκε πλαστό αρχικό όνομα με στόχο τη προστασία δεδομένων.
Το πρόγραμμα υλοποιείται σε συνεργασία και με την υποστήριξη της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες