Ανεστάλη προσωρινά η απόφαση απέλασης στην Τουρκία του Σύρου πρόσφυγα M.F. με απόφαση του Προέδρου του Διοικητικού Πρωτοδικείου Μυτιλήνης,μέχρι την συζήτηση της αίτησης αναστολής, που ορίστηκε για τις 27/9/2016.
Το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες (ΕΣΠ) εκφράζει την ικανοποίηση του για την απόφαση αυτή, η οποία έχει ιδιαίτερη βαρύτητα δεδομένων μάλιστα των πρόσφατων δραματικών εξελίξεων στην Τουρκία
Το ΕΣΠ βρέθηκε από την πρώτη στιγμή στο πλευρό των προσφύγων που εισήλθαν στην Ελλάδα μέσω Τουρκίας και κρατήθηκαν στα νησιά, με σκοπό την άμεση επαναπροώθησή τους προς την Τουρκία, στο πλαίσιο υλοποίησης της Κοινής Δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας της 18ης Μαρτίου 2016. Μέχρι σήμερα έχουν κριθεί παραδεκτές όλες οι αιτήσεις διεθνούς προστασίας που έχουν υποστηριχθεί από τη Νομική Υπηρεσία του ΕΣΠ, σε α΄ ή σε β΄ βαθμό[1].
Στις αρχές Ιουνίου, εκδόθηκε η πρώτη απορριπτική απόφαση σε β΄ βαθμό του αιτήματος ασύλου του Σύρου πρόσφυγα M.F. από την ΙΑ Κανονική Επιτροπή Προσφυγών, η οποία έκρινε απαράδεκτη την αίτηση ασύλου του, επί τη βάσει εφαρμογής, για τον συγκεκριμένο πρόσφυγα, της έννοιας της «ασφαλούς τρίτης χώρας» ως προς την Τουρκία. Το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες σε συνεργασία με το Πρόγραμμα Προστασίας Προσφύγων στο Αιγαίο, ανέλαβε τη δικαστική εκπροσώπησή του ανωτέρω πρόσφυγα, ενώπιον των Διοικητικών Δικαστηρίων, ο οποίος κατόπιν της απορριπτικής απόφασης της Επιτροπής κρατείτο στο Α.Τ. Μυτιλήνης προς υλοποίηση της απόφασης απέλασής του στην Τουρκία.
Κατά των δύο αυτών αποφάσεων – ασύλου[2] και απέλασης[3]– ασκήθηκαν αιτήσεις ακύρωσης και αναστολής και με αίτημα προσωρινής αναστολής ενώπιον του Διοικητικού Εφετείου Πειραιώς και του Διοικητικού Πρωτοδικείου Μυτιλήνης αντίστοιχα.
Πριν την ανωτέρω προσωρινή αναστολή της απέλασης του πρόσφυγα στην Τουρκία (28-7-2016) από το Διοικητικό Πρωτοδικείο Μυτιλήνης, είχε προηγηθεί η απόρριψη από το Διοικητικό Εφετείο Πειραιά, στις 4-7-2016, της αίτησης αναστολής εκτέλεσης της απόφασης, επί του αιτήματος ασύλου του, της ΙΑ΄ Κανονικής Επιτροπής Προσφυγών. Με την απορριπτική του απόφαση το Δικαστήριο έκρινε, μεταξύ άλλων, ότι οι λόγοι που προέβαλε ο πρόσφυγας σχετικά με την εν γένει εφαρμογή στην Τουρκία της Σύμβασης της Γενεύης, της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και της Σύμβασης κατά των Βασανιστηρίων δεν είναι προδήλως βάσιμοι, έλαβε δε επίσης υπ’ όψιν του – όπως και η Επιτροπή Προσφυγών- την από 5-5-2016 επιστολή του Γενικού Διευθυντή Μετανάστευσης της ΕΕ προς τις ελληνικές αρχές, σύμφωνα με την οποία στην Τουρκία παρέχεται επαρκής προστασία για τους πρόσφυγες, ισοδύναμη με αυτή της Σύμβασης της Γενεύης και ότι τηρείται η αρχή της μη επαναπροώθησης. Σημειωτέον ότι στην ανωτέρω επιστολή συνεκτιμώνται και αξιολογούνται θετικά επίσης οι « εγγυήσεις», που δόθηκαν από την Τουρκία στις 12 και 24 Απριλίου 2016, σχετικά με τους Σύρους και μη- Σύρους πολίτες καθώς και η «δέσμευση» της Τουρκίας να επιτρέπει στην Ευρωπαϊκή Ένωση τον τακτικό έλεγχο της κατάστασης των επιστραφέντων προσφύγων. Επισημαίνεται επίσης ότι τόσο η ανωτέρω επιστολή του Γενικού Διευθυντή Μετανάστευσης της ΕΕ όσο και οι ως άνω «εγγυήσεις» της Τουρκίας ελήφθησαν υπ’ όψιν και από την Επιτροπή Προσφυγών, η οποία απέρριψε το αίτημα ασύλου του ως απαράδεκτο κατά τα ανωτέρω.
Οι πληρεξούσιοι δικηγόροι του Σύρου πρόσφυγα επικαλέστηκαν ενώπιον των Διοικητικών Δικαστηρίων, μεταξύ άλλων, την έλλειψη ουσιαστικών και διαδικαστικών εγγυήσεων προστασίας των προσφύγων στην Τουρκία, τις παραβιάσεις των δικαιωμάτων τους, τη μη τήρηση της αρχής της μη επαναπροώθησης και την καταστρατήγηση των δικαιωμάτων του ανθρώπου, που λαμβάνουν χώρα εκεί, όπως αυτές έχουν καταγραφεί σε δηλώσεις, εκθέσεις και κείμενα ευρωπαϊκών και διεθνών οργανισμών και ΜΚΟ τόσο πριν όσο και μετά την απόπειρα πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου[4].
Το ΕΣΠ παρακολουθεί με ιδιαίτερη ανησυχία τις συνεχιζόμενες παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη γειτονική χώρα και επισημαίνει την επιτακτική ανάγκη μη επαναπροώθησης προσφύγων από την Ελλάδα προς την Τουρκία, σύμφωνα με το διεθνές, ενωσιακό και ελληνικό δίκαιο.